پایان نامه با کلید واژه های تعالی سازمان، تعالی سازمانی، مدل تعالی سازمانی، مدل تعالی سازمان

متدولوژی‌های انتخاب شده با توجه به این معیار در جدول شماره3-2 ارائه شده است.
جدول شماره 3-2

معیار 4- پشتوانه علمی و اجرایی
این معیار متدولوژی‌ها را با توجه به پشتوانه علمی و اجرایی از جمله توسعه‌دهندگان متدولوژی، منابع اطلاعاتی در دسترس و امکانات در دسترس برای اجرای متدولوژی مورد بررسی قرار می‌دهد. نقاط قوت و ضعف هر یک از متدولوژی‌های انتخاب شده در ارتباط با این معیار در جدول شماره 4-2 ارائه شده است. (بختیاری،حسین ،1388)
جدول شماره 4-2

نتیجه‌گیری
سازمانها بدون توجه به نوع فعالیت، اندازه و ساختار و یا میزان بلوغ سازمانی به منظور کسب موفقیت در دستیابی به آرمان و اهداف راهبردی خود نیاز به استقرار سیستم مدیریتی مناسب دارند.
با توجه به مقایسه انجام شده در این مقاله مدل تعالی بنیاد اروپایی (مدل تعالی سازمانی) به نظر می‌رسد مدل مطلوب می‌باشد این مدل ابزاری اجرایی جهت کمک به سازمانها برای شناسایی عوامل چالشی درپایش عملکردسازمان می باشد. که به صورت جامع و فراگیر کلیه روابط و فرآیندها را مورد توجه قرار داده و به سازمانها کمک می‌کند تا فاصله‌ها را شناسایی و سپس راه‌حل‌ها را با انگیزه بیشتر تعیین کنند.

2- 6 تعریف مدل تعالی سازمانی 31
مدل جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمان یک ابزار عملی و کاربردی برای یاری رساندن به سازمانهاست که بتوانند تشخیص دهند در کجای مسیر پیشرفت و تعالی قرار گرفته اند ، به آنها کمک می کند که خلاها را شناسایی نمایند و راه حلها را در نظر بگیرند
مدل جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمان در اوایل سال 1992 به عنوان چارچوبی برای ارزیابی در جایزه کیفیت اروپا مطرح و معرفی شد.(www.efqm.org/efqm model in action)
این مدل به عنوان یک چارچوب سازمانی گسترده در اروپا به کار گرفته شد و به پایه و اساسی برای مجموعه ای از جوایز کیفی محلی و ملی تبدیل شد.
با وجود مهم بودن جوایز کیفیت از دیدگاه برخی مشتریان، ارزش تاثیرات واقعی مدل تعالی سازمانی در استفاده از آن به عنوان یک سیستم مدیریتی و یک عامل مهم در رشد خود ارزیابی سازمانها می باشد.(امیران ،1384)
این مدل در سازمانها صرفنظر از اندازه ، ساختار و بخشهای مختلف آن قابل اجرا و کاربردی است.

2- 7 اهمیت وضرورت مدل

تحقق رویکردهای متعالی بانک ملی ایران از طریق کسب رضایت مشتریان ، بازاریابی نوین ، بهبود کیفیت و …می باشد که مستلزم ایجاد بستری مناسب برای حرکت سریع و پرشتاب مجموعه فعالیت ها و فرآیندهای عملیاتی در قالبی هدفمند و سنجش اثر بخشی است وباتوجه به ارزیابی نحوه عملکرد فرآیند ها با هدف ترسیم چرخه بهبود مستمر و بهره مندی از نتایج حاصله بصورت یک فعالیت یادگیری مستمر در اصلاح رویکردسازمان ، درک نقاط قوت و ضعف آن بصورت چرخه ای دائمی از طریق انجام ارزیابی های مستمر و ارائه اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه می تواند مسیر تعالی سازمان ها و حرکت آنها به جلو را تسهیل و تسریع نماید.
مدل تعالی سازمانی بعنوان الگویی جامع در شناسائی نقاط ضعف وقوت و سنجش توان عملکردی سازمان ها از طریق طراحی و اجرای نظام ارزیابی عملکرد سازمان ها ، ،اجرای بهینه اهداف ، بررسی نتایج حاصله و سنجش اثر بخشی اقدامات انجام شده ، را موردتحلیل قرار داده و سطح کامیابی سازمان ها را در نیل به تعالی مشخص می سازد. انتخاب این مدل به منظور استقرار در بانک ملی ایران و نیل به تحقق هرچه بهتر اهداف عالیه سازمان می باشد . بدیهی است تعریف فعالیت های خود ارزیابی وعارضه یابی بصورت مستمر و تعیین نقاط قوت و ضعف و انجام پروژه های مطالعاتی برای تقویت نقاط مثبت و مرتفع نمودن نقایص و کاستی ها می تواند در گذر زمان و با حمایت و تعهد مسئولین سازمان ، دسترسی چشم انداز تعیین شده را محقق ساخت .
همچنین مدل تعالی سازمانی به دلایل متعددی از جمله دلایل زیر اهمیت بیشتری برای صنایع و سازمانهای پیشتاز در کشور ما دارد. (www.efqm.org/model-criteria)
– این مدل از فرآیندهای سازمانی سیستماتیک و فراگیر برخوردار است .
– نسبت به تغییر و تحول و نیازهای ذی نفعان واکنش سریع دارد.
– به نتایج کسب شده توسط سازمان توجه ویژه ای دارد.
– ارزیابی مبتنی بر واقعیات است .
– مشارکت گسترده کارکنان در انجام امور را مد نظر قرار میدهد.
– نقاط قوت زمینه های بهبود پذیر در این مدل قابل شناسائی است .
– زبان مشترک مدیریت و کارکنان را فراهم میکند.
– به منظور  سر آمد کردن سازمان از روش خود ارزیابی استفاده می شود.
– محرکی برای یادگیری های فردی و سازمانی است.
– شناسایی حوزه های تمرکز فعالیتهای بهبود

8-2 بررسی اجمالی مفاهیم بنیادین سرآمدی درمدل تعالی سازمانی

مفاهیم بنیادی سرآمدی، مفاهیمی‌هستند که این مدل بر آنها بنا شده است و در واقع پایه و اساس مدل اند. این مفاهیم، برگرفته از اعتقادات و باورهای محوری شرکت و سازمانهای سرآمد قرن بیستم هستند. سازمانهایی که در عمل و با باور به این مفاهیم، شرکتهایی ساخته اند که در تاریخ کسب و کار ماندگار شده اند. از سویی، تحقیقات نشان می‌دهد که این مفاهیم، با نظریات متفکران و صاحب نظران علم مدیریت در مورد اهدافی که یک سازمان باید به آنها دست یابد همخوانی و سازگاری دارد. به عبارت دیگر، نظریات اندیشمندان و عملکرد سازمانهای سرآمد در قرن 20 تصویری از یک سازمان سرآمد رقم زده است که در این مفا
هیم گنجانده شده است. لذا شرایط اساسی سرآمدی، اعتقاد و عمل به این مفاهیم در تمامی‌به ویژه در بین مدیران ارشد آن است. در مدل تعالی سازمانی این مفاهیم بنیادین به شرح زیر هستند: (نجمی،منوچهر ،1389)

1- نتیجه گرایی
سازمانی که می‌خواهد سرآمد باشد، باید به گونه‌ای کار کند که به نتیجه مطلوب دست پیدا کند و این نتیجه باید نظر تمامی‌ذی نفعان سازمان را به طور متوازن جلب کند (ایجاد توازن یعنی توجه به نظر همه بر حسب میزان اهمیت هر کدام) ذی نفعان سازمان عبارتند از کارکنان، مشتریان، تأمین کنندگان، جامعه، سهامداران و سایر کسانی که منافع مالی در سازمان دارند.(نجمی ،منوچهر،1389)
2- مشتری مداری
از آنجا که داوری نهایی در مورد کیفیت محصولات و خدمات با مشتری است جلب نظر مشتری اهمیت زیادی دارد. ایجاد وفاداری در مشتری و به دست آوردن سهم بازار تنها از طریق توجه جدی به نیازهای مشتریان فعلی و بالقوه امکان پذیر است. (نجمی ،منوچهر،1389)
3- رهبری و ثبات در مقاصد
رهبری یعنی تعیین اهداف و ایجاد انگیزه در افراد برای تلاش در جهت دستیابی به اهداف سازمان. در سازمان سرآمد مدیران در حرف و عمل به الهام بخش کارکنان برای تلاش در جهت سرآمدی سازمان هستند. چشم انداز دقیقی از آینده سازمان برای آنها رسم می‌کنند. در رسیدن به اهداف سازمان با ثبات هستند و محیطی را فراهم می‌کنند که در آن کارکنان نیز بتوانند بخوبی کار کنند. (نجمی ،منوچهر،1389)

4- مدیریت مبتنی بر فرآیندها و واقعیتها
سازمانی که می‌خواهد سرآمد باشد باید به کمک مجموعه‌ای از سیستم‌ها، فرآیندها و اقلیتهای مرتبط و به هم پیوسته، مدیریت شود. (نجمی ،منوچهر،1389)
5- توسعه و مشارکت کارکنان
سازمانی که می‌خواهد سرآمد باشد، باید مشارکت کارکنان را در امور به حداکثر برساند. برای استفاده از تمامی‌توان بالقوه کارکنان سازمان، بهترین کار، توانمند کردن کارکنان در انجام کارهایشان و ایجاد ارزشهای مشترک و فرهنگ اعتماد در سازمان است.
6- یادگیری، نوآوری و بهبود مستمر
سازمانی که می‌خواهد سرآمد باشد، باید وضع موجود را به چالش بطلبد و به یادگیری و نوآوری در سازمان اهمیت زیادی بدهد. در این سازمان افراد باید دانش خود را به دیگران منتقل کنند و فرهنگ یادگیری (یاد گرفتن و یاد دادن) نوآوری و بهبود مداوم، پایه همه کارها باشد. (نجمی ،منوچهر،1389)
7- توسعه شرکتها
شراکت یک رابطه تجاری دراز مدت است. سازمانی که می‌خواهد سرآمد باید به نحوی با سازمانهای دیگر شریک شود که برای سازمان ارزش افزوده ایجاد کند. برای این که بین شرکا رابطه سودمند و دراز مدت ایجاد شود باید اعتماد و انتقال دانش و تجربیات به یکدیگر پایه روابط دو جانبه باشد.
8- مسئولیت اجتماعی شرکت
سازمانی که می‌خواهد سرآمد باشد باید به جامعه توجه زیادی داشته باشد و فراتر از انتظارات و مقررات جامعه عمل کند. توجه به اخلاقیات در کار یکی از مشخصه‌های یک سازمان سرآمد است. (نجمی ،منوچهر،1389)

2-9 روشهای ارزیابی بر اساس مدل تعالی سازمانی

مدل تعالی سازمان را می‌توان برای فعالیتهای مختلفی از جمله عارضه یابی و خود ارزیابی مورد استفاده قرار داد، اما توجه داشته باشید که نباید انتظار داشت این مدل همه واقعیات و شرایط خاص سازمان شما را در بر بگیرد.(امیران ،حیدر،1380)
خود ارزیابی، یعنی بازنگری منظم، سیستماتیک و جامع از فعالیتهای سازمان و نتایجی است که سازمان به آنها دست می‌یابد. فرآیند خودارزیابی به سازمان کمک می‌کند به طور شفاف نقاط قوت و زمینه‌های بهبود خود را شناسایی کند. برای خود ارزیابی روشها، یا رهیافت‌های مختلفی وجود دارد.
هر کدام از این رهیافتها، بر حسب اینکه سازمان می‌خواهد چه میزان وقت و هزینه برای خود ارزیابی صرف کند و چقدر دقت در نتایج خود ارزیابی مدنظر سازمان است رهیافتهای دیگر برتری دارد، ولی به صورت عمومی‌نمی‌توان گفت کدام روش بهتر است.
مدل تعالی سازمانی پنج روش (رهیافت) مختلف برای خود ارزیابی بر اساس این مدل پیشنهاد کرده است. (نجمی ،منوچهر،1384)

رهیافت پرسشنامه
در این رهیافت تعدادی سئوال مطرح می‌شود که پاسخ به آنها نشان می‌دهد سازمان تا چه حد در پیاده کردن معیارهای مدل، موفق بوده است.
این رهیافت، کم هزینه ترین روش ارزیابی بوده و سریع انجام می‌شود، این رهیافت یک روش عالی برای جمع آوری اطلاعات از تصورات کارکنان سازمان است. پرسش‌ها می‌تواند خیلی ساده و با جوابهای بله/خی باشند و یا به صورت مفصل و با جوابهایی که به آنها امتیازی بین صفر تا صد تعلق می‌گیرد.
رهیافت ماتریسی
در این روش یک ماتریس طراحی می‌شود که در سطر اول آن، معیارهای مدل و در ستون اول آن اعداد یک تا ده نوشته شده است. در هر خانه این ماتریس جمله‌ای وجود دارد که درصدی از معیار ذکر شده در آن ستون را پوشش می‌دهد. به هنگام خود ارزیابی مشخص می‌گردد که سازمان چه میزان از هر معیار را پوشش داده است.
رهیافت کارگاه
در این روش، اعضای تیم مدیریتی باید اطلاعات مربوط به میزان انطباق سازمان با معیارهای مدل تعالی سازمانی را جمع آوری کرده و در یک کارگاه به یکدیگر ارائه کنند.
استفاده از این روش، نیاز به صرف زمان توسط مدیران سازمان دارد و یکی از مزایای آن این است که مدیران به وحدت نظر در مورد نقاط قوت و حوزه‌های نیازمند بهبود سازمان می‌رسند. برای اجرای موفق خود ارزیابی بر مبنای
این روش معمولا نیاز به حداقل دو نفر داریم که کاملاً در مورد ارزیابی آموزش دیده باشند. (نجمی ،منوچهر،1389)

رهیافت پروفرما
در این روش برای ارزیابی سازمان، تعدادی فرم تهیه می‌شود. هر فرم برای ارزیابی یک زیر معیار استفاده می‌شود که در بالای آن توصیفی از معیار مربوطه و در زیر آن نام بخش‌ها و قسمت‌هایی که در این زمینه در سازمان ارزیابی و مشاهده شده اند، آورده می‌شود.
بقیه صفحه برای بیان نقاط قوت و زمینه‌های بهبود سازمان و ارائه شواهد مربوط تقسیم می‌شود. برای تکمیل و دقیق کردن ارزیابی در این روش، هر جا نیاز باشد می‌توان از مصاحبه و بازدید از محل استفاده کرد.
رهیافت شبیه سازی فرآیند اخذ جایزه
این رهیافت، دشوارترین و دقیق ترین روش خود ارزیابی است که در آن فرآیند اخذ جایزه اروپایی کیفیت از ابتدا (یعنی تهیه و تکمیل مدارک لازم مطابق آن چه در بروشور اطلاعاتی جایزه اروپا کیفیت توصیه شده) تا انتها (یعنی ارزیابی، تهیه گزارش نهایی و اعلام نتایج ارزیابی سازمان توسط یک تیم از ارزیابان آموزش دیده و